TÜRKLERİN KULLANDIKLARI TAKVİMLER

İnsanın gelişmeye başlamasıyla birlikte, çevresindeki herşey dikkatini
çekmiş ve onları izle-
meye, anlamaya, taklit etmeye başlamıştır. İnsanın dikkatini çeken
şeylerin başında da gök-yüzü ile gökyüzü olayları olmuştur. Başta Güneş ve
Ay gibi eşit aralıklarla görülen gök cisimleri izlenmiştir. Aritmetik
alanındaki ilerlemeler de gök cisimlerinin hareketlerinin sayılmasını
ve hesaplanmasını sağlamıştır. Böylece insanlar zamanı ölçmeye zamanı
yıl, mevsim, ay, hafta ve gün gibi bölümlere ayırmaya başlamışlardır.
İnsanların kullandıkları takvim sistemleri ya Güneş'in ya da Ay'ın
hareketlerine göre hazırlanmıştır. Türk topluluklarının tarihi boyunca
kullandığı takvimler:
• Miladi Takvim : Temeli İlkçağ Mısır Takvimine dayanır. İlkçağ'da
Mısır'ı ele geçiren Romalılar 365 günlük bu takvime 12 ay ekleyerek Jullien
Takvimini yaptılar.Bu takvim batıda 1582 yılına dek kullanıldı. Bu
tarihte Papa XIII. Gregor Peygamber İsa'nın doğumunu ( milat ) bu takvime
başlangıç yaparak bu gün kullandığımız takvimi oluşturdu.
• 12 Hayvanlı Takvim : İslamiyet’ten önce yerleşik Türk topluluklarının
kullandığı Çin Takvimidir. Güneş Yılı esas alınmış olup yılların
isimleri hayvan isimleriyle anılmaktadır (Sıçan yılı,Sığır yılı, Pars yılı,
Tavşan yılı, Ejder yılı, Yılan yılı, At yılı, Koyun yılı, Maymun yılı,
Tavuk yılı, Köpek yılı, Domuz yılı ).
• Celali ( Meliki ) Takvimi : Büyük Selçuklu Devleti'nde mali işlerde
kullanılmak üzere Sultan Celalettin Melikşah adına Ömer Hayyam
tarafından hazırlanan kısa bir süre kullanılabilen eski Sasani Güneş yılı
takvimidir.
• Rumi Takvim : Eski Bizans Güneş yılı takvimidir. Osmanlı Padişahı I.
Mahmut zamanında mali işlerde kullanılmak üzere düzenlenmiştir.
Başlangıcı Hicrettir ( 16 Temmuz 622 ). Bu nedenle bu takvime Hicri-Şems
Takvimi de denilir.
• Hicri Takvim : Tarihin ilk kullanılan takvimidir. İlkçağ'da
Sümerliler tarafından oluşturulmuş, Babilli’ler tarafından geliştirilmiştir.
Sonradan Araplar tarafından da kullanılan bu takvime İslamiyet'in dönüm
noktası olduğuna inanılan Hicret Olayı'nın tarihi ( 16 Tem-muz 622)
başlangıç yapılmıştır. 354 günlük bu takvime Hicri-Kamer Takvimi de denilir